Đối với tiêu chí số 18.4 - Xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật theo quy định trong Bộ tiêu chí xã nông thôn mới
Việc đánh giá, công nhận và nội dung, hồ sơ, tài liệu kiểm chứng đối với tiêu chí xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật thực hiện theo quy định của Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg ngày 22/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ quy định về xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật và Thông tư số 09/2021/TT-BTP ngày 15/11/2021 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp hướng dẫn thi hành Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg.
Việc sử dụng kết quả đánh giá, công nhận xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật để xét, công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới theo Bộ tiêu chí xã nông thôn mới được thực hiện theo nguyên tắc: Trường hợp việc xét, công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới được tổ chức đồng thời với thời điểm đánh giá xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật thì sử dụng kết quả đánh giá xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật của năm đánh giá đó để xét, công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới. Trường hợp việc xét, công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới được tổ chức trước thời điểm đánh giá xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật thì có thể sử dụng kết quả đánh giá xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật của năm trước liền kề năm đánh giá hoặc của năm đánh giá để xét, công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới nhưng phải tuân thủ theo đúng quy định pháp luật về trình tự, thủ tục đánh giá, công nhận xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật.
Việc sử dụng kết quả đánh giá, công nhận xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật để xét, công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới năm 2022 được thực hiện theo hướng dẫn tại Công văn số 3318/UBND-KT ngày 14/6/2022 của UBND tỉnh về sử dụng kết quả chuẩn tiếp cận pháp luật để đánh giá, công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới.
Đối với tiêu chí 16 “Tiếp cận pháp luật” trong Bộ tiêu chí xã nông thôn mới nâng cao
Xã đạt các yêu cầu của tiêu chí 16 “Tiếp cận pháp luật” trong Bộ tiêu chí xã nông thôn mới nâng cao phải có đồng thời mô hình điển hình về phổ biến, giáo dục pháp luật và mô hình điển hình về hòa giải ở cơ sở. Trong đó:
Mô hình điển hình về phổ biến, giáo dục pháp luật hoạt động hiệu quả phải đáp ứng các yêu cầu: Đạt điểm số tối đa đối với Tiêu chí 2 “Tiếp cận thông tin, phổ biến, giáo dục pháp luật” theo quy định của Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg ngày 22/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ quy định về xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật và Thông tư số 09/2021/TT-BTP ngày 15/11/2021 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp hướng dẫn thi hành Quyết định số 25/2021/QĐ-TTg; có huy động được các nguồn lực (nhân lực, kinh phí, cơ sở vật chất, trang thiết bị,...) hỗ trợ công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; có văn bản của cơ quan có thẩm quyền cấp huyện (UBND huyện hoặc Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật huyện hoặc Phòng tư pháp) hướng dẫn, khuyến khích nhân rộng; trong 05 năm gần nhất kể từ thời điểm đánh giá, được cơ quan có thẩm quyền cấp huyện trở lên tặng Giấy khen, Bằng khen hoặc hình thức khen thưởng khác vì đã có thành tích xuất sắc trong triển khai mô hình này.
Mô hình điển hình về hòa giải ở cơ sở hoạt động hiệu quả phải đáp ứng các yêu cầu: 100% tổ hòa giải của xã được hỗ trợ kinh phí triển khai hoạt động của tổ hòa giải và thù lao cho hòa giải viên đúng theo quy định tại Thông tư liên tịch số 100/2014/TTLT-BTC-BTP ngày 30/7/2014 của Bộ Tài chính và Bộ Tư pháp quy định việc lập dự toán, quản lý, sử dụng và quyết toán kinh phí ngân sách nhà nước thực hiện công tác hòa giải ở cơ sở và Quyết định số 02/2016/QĐ-UBND ngày 26/01/2016 của UBND tỉnh quy định mức chi, quản lý và sử dụng kinh phí bảo đảm cho công tác hòa giải ở cơ sở trên địa bàn tỉnh Bình Định; có hoạt động phối hợp với Tòa án nhân dân cấp huyện, Hội Luật gia cấp huyện, các lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở, tổ chức, cá nhân có hiểu biết pháp luật trong tập huấn, bồi dưỡng cho hòa giải viên hoặc tham gia hỗ trợ hòa giải; có văn bản của cơ quan có thẩm quyền cấp huyện (UBND huyện hoặc Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật huyện hoặc Phòng tư pháp) hướng dẫn, khuyến khích nhân rộng; trong 05 năm gần nhất kể từ thời điểm đánh giá, được cơ quan có thẩm quyền cấp huyện trở lên tặng Giấy khen, Bằng khen hoặc hình thức khen thưởng khác vì đã có thành tích xuất sắc trong triển khai mô hình này.
Ngoài ra, đối với tiêu chí tỷ lệ người dân thuộc đối tượng trợ giúp pháp lý tiếp cận và được trợ giúp pháp lý khi có yêu cầu đạt ≥90%, Hướng dẫn yêu cầu UBND xã có trách nhiệm phối hợp với Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh để xác định tổng số người dân thuộc đối tượng trợ giúp pháp lý được trợ giúp pháp lý, tổng số người dân thuộc đối tượng trợ giúp pháp lý có yêu cầu trợ giúp pháp lý là công dân cư trú trên địa bàn xã để tính tỷ lệ % phục vụ việc đánh giá, công nhận xã nông thôn mới nâng cao.
Các số liệu phục vụ chấm điểm tiêu chí tiếp cận pháp luật thuộc Bộ tiêu chí quốc gia xã nông thôn mới nâng cao được tính từ ngày 01/01 đến ngày 31/12 của năm trước liền kề năm đánh giá./.